| Aantekeningen |
- Van de tien kinderen van Sjoerd Alberts Alberda en Mientje Willems Hoekema uit Goënga was Gerrit de jongste zoon. Hij werd op 8 juli 1815 geboren. Zijn broers Willem (1795), Anske (1806) en Albert (1810) kwamen net als Gerrit aan de start van hardrijderijen, maar Gerrit zou dat het langst volhouden. Zijn zwager Klaas Stastra, die met zijn zuster Albertje was getrouwd, was tussen 1828 en 1838 ook een fervent hardrijder.
Hij debuteerde in de grote stadsrijderijen van Friesland op 23 december 1840 in Sneek, toen hij 24 jaar oud was, hoewel hij als 23-jarige werd ingeschreven. Toen hij vijf dagen later ook voor Leeuwarden inschreef, stond hij daar op de deelnemerslijst als 25-jarige wat ook niet klopte.
Dat hij wat meer kon dan de gemiddelde hardrijder toonde Gerrit gelijk in Sneek. De 23ste december 1840 schreven er niet minder dan 128 deelnemers in. Het muziekkorps van de schutterij zorgde voor veel sfeer en duizenden toeschouwers waren van heinde en verre naar de stad gekomen om het spektakel mee te maken.
Gerrit Alberda stond helemaal achterin het deelnemersveld. Hij moest de 64ste en laatste rit in de eerste omloop rijden tegen de 18-jarige Okke Duizendstra uit Oppenhuizen, die hij klopte. Daarna overleefde hij ook de volgende vier omlopen, zodat hij in totaal acht ritten won. Alberda stond toen bij de laatste vier. Erkende kampioenen als Harmen Roelofs Knobbe uit Colderwolde, Sjoerd Henstra uit Terhorne en Fedde Kerstes Woudstra uit Lemmer waren de andere drie. Alberda was een verrassende nieuwkomer. Hij trof Henstra, een 27-jarige schipper, die hem van de lijst reed. Henstra won deze dag een zilveren tabaksdoos, maar de prijs - een gouden zakhorloge - was voor de al 37-jarige veenbaas Harmen Knobbe. Voor Gerrit Alberda en Fedde Woudstra waren er de derde en vierde premie. Wat dat was is niet bekend, maar ongetwijfeld was het een klein zilveren voorwerp. Het was gelijk ook de laatste keer dat Alberda in de prijzen viel .
Maar Gerrit Alberda bleef liefst 24 jaar actief op het hardrijdersijs. Tot en met 1848 was hij steeds present bij wedstrijden in Sneek en Leeuwarden. Daarna trad er veertien jaar stilte in, maar op 22 januari 1862 schreef hij zich weer in voor de hardrijderij van Sneek. Hij was toen al 46 jaar! Maar dat betekende nog niet het einde van zijn hardrijderscarrière, want op 16 januari 1864 startte hij als 48-jarige nog in de parenrijderij van Leeuwarden met zijn dochter Mintje die toen achttien jaar was . Kennelijk wilde vader Gerrit de kans niet voorbij laten gaan een keer met zijn dochter in één van de belangrijkste hardrijderijen van het seizoen van start te gaan. Zij lootten nummer twee en moesten in de eerste rit tegen broer en zus Gerben en Luyke van der Wal uit Veenwouden aantreden. Wie er won is niet bekend, maar geen van beide koppels haalde deze dag de eindstrijd. Die werd gewonnen door het topkoppel Wybe van der Meulen - Jantje de Boer, die uit Sneek en Hommerts kwamen. Zij klopten Oene de Vos en Grietje Bottema uit Oudkerk en dat was één van de sterkste koppels van Friesland. Er kwamen deze dag 54 koppels aan de start, die om een prijs van 150 gulden en een premie van 50 gulden streden.
Mintje Alberda had niet minder dan tien broers en zusters. Zelf was zij de één na oudste dochter uit het kinderrijke gezin van Gerrit Alberda en Antje Wytzes Beetstra met wie hij op 7 mei 1842 was getrouwd .
Het was trouwens niet de enige keer dat Gerrit met één van zijn kinderen aan de start van een hardrijderij stond, want op 22 januari 1862 schreef hij zich samen met zijn oudste zoon Sjoerd in voor de stadsrijderij van Sneek. Sjoerd was toen achttien jaar en ongetwijfeld was dat de reden dat Gerrit Alberda na veertien jaar weer aan de startlijn van een hardrijderij stond. Met startnummer 1 moest hij in de eerste omloop aantreden tegen de 24-jarige Fedde van der Laan uit Deersum. Zoon Sjoerd moest het opnemen tegen de al 41-jarige Harmen Veltman uit Terhorne.
Toen het huwelijk voltrokken werd was Gerrit boerenknecht in Gauw en Antje dienstmaagd in Offingawier. Haar vader Wytze Beetstra was timmerman. Gerrit zou zich opwerken tot zelfstandig boer. En hij deed geen slechte zaken, want op 17 juni 1881 werd zijn zathe in Gauw met de bijbehorende landerijen voor liefst f. 47.650,- verkocht aan Wilhelmina Petronella barones Rengers uit Groningen. Opmerkelijk was dat de verkoper niet Gerrit zelf was, maar zijn echtgenote Antje Beetstra. Dat gaf aan dat de boerderij was gekocht met geld van Antje dat zij vermoedelijk had geërfd van haar vader. Vermoedelijk was haar man ziek toen de notariële acte getekend moest worden, want het was zeer ongebruikelijk dat vrouwen zelfstandig optraden bij dergelijke zakelijke transacties. Meestal lieten zij zich in dit soort gevallen vertegenwoordigen door hun man. Gerrit Alberda was toen al bijna 66 jaar .
Zoals vrijwel alle boeren in Friesland maakte Gerrit Sjoerds Alberda zelf boter. En dat hij een kwaliteitsproduct leverde bleek in januari 1881 toen 1/8ste vat van zijn boter op een tentoonstelling in Londen werd bekroond met een eerste prijs. Op 8 februari maakte F. Terwisscha van Scheltinga uit Sneek er melding van in de Leeuwarder Courant. Hij schreef in een ingezonden stuk dat hij de boter van Alberda en een kwart vat van zijn collega Siebe Harmens IJbema uit Abbega had ingezonden op verzoek van zijn Londense vriend Tubal Webb. Hij won er informatie over in en kreeg als antwoord: 'De heer Webb heeft de eerste prijs met uw Hollandsche boter. Ik ben verpligt terwille van de makers van de boter, dit aan het publiek bekend te maken om te verhinderen dat anderen gaan strijken met de eer, die ze niet verdiend hebben.'
Gerrit Alberda nam actief deel aan het boerenleven in zijn streek. Zo was hij bestuurslid van het Veefonds Scharnegoutum, dat zich inzette voor boeren in Goënga, Gauw, Offringawier, Loënga en omliggende dorpen .
De hardrijder uit de jaren veertig zou 67 jaar oud worden. Hij overleed op 25 augustus 1882 in Gauw, waar hij nog steeds landbouwer was. Zijn weduwe Antje Beetstra meldde in de overlijdensadvertentie in de Leeuwarder Courant, dat haar man 'na langdurig en geduldig lijden was heen gegaan.'
Illustratie:
Startlijst hardrijderij voor paren van 28 decembeer 1840 in Leeuwarden. Alberda lootte met Trijntje van Dijk startnummer 8.
Bron: Hardrijderijen in Friesland.
|
stamboom Gertim & Carla 
1815 - 1882 (67 jaar)
: Adres
: Locatie
: Stad/Dorp
: Gemeente/Graafschap
: Staat/Provincie
: Land
: Nog niet ingesteld
