Wat maakt de Bijbel zo uniek?De Bijbel is een heel oud boek. Sommige delen zijn minstens 3400 jaar oud. Waarom is het dan vandaag nog steeds de moeite waard om te lezen? Er zijn immers heel veel interessante boeken in deze wereld? De Bijbel is echter in vele opzichten volslagen uniek in de geschiedenis van de mensheid. Daarnaast is de wijze waarop ook bijzonder; de Bijbel is namelijk zo onwaarschijnlijk en bijna ‘onmenselijk’ uniek, dat dit wel haast een zeer sterke aanwijzing voor Goddelijke inspiratie is. De Bijbel is 'meer dan uniek' zou je kunnen zeggen. Bovendien pretendeert de Bijbel ons exclusief de woorden van die éne waarachtige God zelf te geven. Dat alles bij elkaar maakt dat je gewoonweg niet om de Bijbel heen kunt. 1. Het unieke van zijn ontstaan.Hoe komt een boek normaalgesproken tot stand? Gewoonlijk verzamelt men eerst materiaal en maakt een ontwerpschema, voordat men de inhoud gaat schrijven om vervolgens het boek uiteindelijk te laten publiceren. Als er meerdere schrijvers aan werken, dan moet men eerst heel goed onderling afstemmen en afspraken maken. Zo niet bij de Bijbel. Hij werd door zo’n 40 schrijvers geschreven, die geen enkele onderlinge afspraak met elkaar hadden gemaakt. Dat kon ook niet, want zij schreven over een tijdsbestek van minstens 1500 jaar. Zonder enig zichtbaar plan of ontwerp werd het ene na het andere deel toegevoegd. Toen Mozes stierf waren de eerste 5 delen van het O.T. klaar (Pentateuch). Er kwamen weer een paar rollen bij toen koning David regeerde. In de dagen van Ezra, kort na de Babylonische ballingschap, was het Oude Testament al bijna helemaal af. Toen het O.T. klaar was, zo'n vier eeuwen vóór onze jaartelling, was een boek ontstaan dat er vandaag de dag nog precies zo uitziet. Het ontzag voor dit Oude Testament was zo groot dat, zoals de joodse geschiedschrijver Flavius Josephus er over zei: “niemand in de loop der eeuwen de moed had gehad er iets aan toe te voegen of van af te doen”. Op vergelijkbare wijze kwam ook het Nieuwe Testament tot stand: Jezus heeft zelf, voor zover wij weten, geen enkele regel aan goddelijke openbaring geschreven. Zelfs 50 jaar na de geboorte van Jezus was er nog geen enkele letter van het Nieuwe Testament geschreven. Maar dan, zonder vooropgezet plan, ontstaan de delen van het Nieuwe Testament, door heel verschillende mensen vaak ver van elkaar vandaan. Deze delen gaan rond en worden door groepen christenen verzameld, die nauwelijks problemen hebben met de vraag welke boeken nu wel in deze collectie thuishoren en welke niet. Hun eerbied voor het geschrevene is zo groot dat het Nieuwe Testament onmiddellijk door bijna iedereen als zodanig wordt erkend. 2. Het unieke van zijn eenheid.Dit punt vloeit direct voort uit het unieke ontstaan van de Bijbel. Hoe konden tientallen schrijvers, gedurende tientallen generaties, vanuit totaal verschillende achtergronden en omgevingen, zonder enig overleg een werk schrijven dat volmaakt van eenheid is? Hoe kan het dat, terwijl dat normaal gesproken onmogelijk is? De Bijbel spreekt over honderden onderwerpen, waar heel duidelijk een eenduidige lijn in te ontdekken valt. Vanwaar deze harmonie en continuïteit van de Bijbel? Deze eenheid van de Bijbel blijkt nergens duidelijker dan uit de ‘rode draden’ die door het hele boek heen lopen. Het unieke van de Bijbel is, dat hij niet op een godsdienstig programma wijst, maar op een Persoon: Jezus Christus is de ware en enige Weg voor de mens tot God. Het hele Oude Testament wijst zoals we zullen zien (zie punt 8), hetzij in beelden, hetzij in directe voorzeggingen, naar deze Persoon vooruit, en het Nieuwe Testament toont ons de vervulling van die voorzeggingen en de betekenis van de komst van Christus. In deze thematiek is alleen de Bijbel volstrekt uniek! Alleen daardoor is het ook mogelijk gebleken om uit de Bijbel een samenhangende en consequente christelijke leer op te bouwen.3. Het unieke van zijn relevantie.Er zijn vele boeken geschreven die binnen 1 generatie totaal vergeten waren. Er zijn veel boeken uitgegeven die tijdelijk meer belangstelling genoten. Maar hoeveel boeken zijn er die al eeuwen oud zijn, en die ook nu nog regelmatig en met grote belangstelling door zeer velen gelezen worden? Welke Middeleeuwse boeken worden nu nog op grote schaal gedrukt en door een breed publiek gelezen? Welke klassieke boeken worden, niet omdat het moet, maar omdat het mag, nog regelmatig gelezen? Wat is er dan met de Bijbel aan de hand dat die dat wel heeft? De Bijbel behoort tot de oudste bewaard gebleven geschriften die de mensheid bezit. En toch worden ze nu nog steeds door miljoenen mensen verslonden! En dat niet alleen uit historische interesse, maar omdat mensen kennelijk het belang van die Bijbel voor het leven van elke dag aan voelen. Die interesse is ook universeel. Het is het enige Boek ter wereld dat door mensen van iedere klasse, en elke leeftijd gelezen wordt.4. Het unieke van zijn verspreiding.Vanwege deze actualiteit van de Bijbel en de enorme belangstelling die er voor bestaat, is het niet verwonderlijk dat de Bijbel ook uniek is voor wat betreft het aantal vertalingen en oplagen die ervan gemaakt zijn. De Bijbel behoort tot de eerste boeken die ooit vertaald zijn: rond 250 v. Chr. werd het complete Oude Testament vertaald in het Grieks. Deze overzetting noemt men de Septuaginta (=”Zeventig”). Sindsdien is de Bijbel vele malen meer vertaald. In 1970 was de Bijbel al verschenen in 249 talen en dialecten, afzonderlijke Testamenten en 329 talen, terwijl er nog eens 853 andere talen gedeelten van de Bijbel waren uitgegeven; dat maakt samen 1431 talen. In 1975 waren deze aantallen resp. 261, 384 en 932, dat is samen al 1577 talen. In 2017 is de Bijbel geheel of gedeeltelijk vertaald in 3312 levende talen (Zie ook de actuele statistieken van Wycliff Bijbelvertalers). Alleen al tussen 1950 en 1960 waren er ongeveer 3000 Bijbelvertalers aan het werk. Ook hierin is de Bijbel uniek! Hetzelfde geldt voor de verkoopcijfers van de Bijbel. De Bijbel is gelezen door meer mensen, gepubliceerd in meer talen en verkocht in grotere aantallen dan enig boek ter wereld. Over langer perioden bekeken is er dan ook geen enkel boek waarvan de verkoopcijfers ook maar in de verste verte die van de Bijbel benaderen. De Bijbel is dus verreweg het best verkochte boek ooit. Het is niet bekend hoeveel exemplaren er ooit verkocht zijn maar onderzoekers zijn erover eens dat de bijbel het meest verkochte boek ooit is. De schatting is dat er honderden miljoenen exemplaren van De Bijbel zijn verkocht.5. Het unieke van zijn overleving.Een boek dat met miljoenen verspreid wordt, loopt natuurlijk niet zo gauw het gevaar verloren te gaan. Maar zo is het zeker niet altijd zo geweest. De Bijbel werd oorspronkelijk geschreven op materiaal dat gemakkelijk verloren ging en moest gedurende vele eeuwen met de hand gekopieerd worden, voordat de boekdrukkunst werd uitgevonden. Vergeleken met de andere antieke werken zijn er van de Bijbel vele malen meer handschriften bewaard gebleven dan van tien willekeurige andere klassieke werken tezamen. Het Nieuwe Testament is in meer manuscripten bewaard gebleven dan enig ander werk. We kennen maar liefst meer dan 5800 complete of gefragmenteerde Griekse handschriften, 10000 Latijnse handschriften en nog eens 9300 van andere klassieke talen zoals Syrisch, Slavisch, Gothisch, Ethiopisch, Koptische an Armeens. Van het oude Testament hebben we minder handschriften, maar in feite werd het nog zorgvuldiger bewaard. De oude rabbijnen hielden register bij van alle letters, lettergrepen, woorden en alinea’s van het Oude Testament en kenden speciale klassen van mannen wier enige verplichting het was de heilige geschriften met de grootste nauwkeurigheid te bewaren en te kopiëren. Wie telde er ooit letters, lettergrepen en woorden van werken van Homerus of Tacitus (de geschiedschrijver)?. De nauwkeurigheid van de Bijbeltekst is zelfs zo geweldig groot, dat bijvoorbeeld de tekst van Shakespeare (die pas enkele eeuwen oud is) heel wat minder precies en zelfs ‘corrupt’ (d.i. onzeker, verminkt) is dan die van het Nieuwe Testament dat al ongeveer 19 eeuwen bestaat, waarvan 14 eeuwen in manuscriptvorm. In het hele Nieuwe Testament zijn misschien maar tien of twintig verzen waar nog onzekerheid bestaat over wat de juiste lezing is, overigens zonder dat daarbij de inhoud van die verzen in het geding is. Maar in de toneelstukken van Shakespeare komen nog enkele honderden passages voor waarover nog steeds onenigheid bestaat, en in het merendeel van de gevallen gaat het daarbij om grote verschillen in betekenis.De Bijbel is echter niet alleen uniek wat zijn overleving door de boekdrukloze tijd heen betreft, maar ook wat zijn overleving onder vele heftige aanvallen betreft. Eeuwen lang hebben mensen getracht hem te vernielen of te verbranden. Koningen en keizers, maar ook godsdienstige leiders hebben zich daar met fanatiek ijver voor ingezet. De grote Romeinse keizer Diocletianus vaardigde in 303 n. Chr. Het bevel uit alle christenen en hun heilige boek te vernietigen. Het werd de grootste aanval op de Bijbel in de geschiedenis: honderdduizenden christenen stierven en bijna alle Bijbelhandschriften werden vernietigd. Toch dook de Bijbel al gauw weer op en de ironie van de geschiedenis was dat reeds 22 jaar later keizer Constantijn de Bijbel op het eerste algemene concilie tot onfeilbare autoriteit verhief. Tevens gaf hij Eusebius opdracht vijftig kopieën van de Bijbel te maken op kosten van de regering. Na het Romeinse rijk volgde de Middeleeuwen. De Roomse kerk onthield het volk de Bijbel zo effectief, dat eeuwen lang de Bijbel praktisch onbekend was. Zelfs Luther was volgens zijn zeggen al volwassen voordat hij ooit een Bijbel zag. Op grond van conciliebesluiten en pauselijke banvloeken werden Bijbels in het openbaar verbrand en en Bijbellezers werden door de Inquisitie veroordeeld en gemarteld en verbrand. Pas na de hervorming kwam hierin langzaam verandering. Maar daarna ontstond, juist in de schoot van het protestantisme, een nieuwe reeks aanvallen, van een nieuw soort: de aanvallen van de “Bijbelkritiek”. Met name in Duitsland kwam een heel leger rationalisten op dat de meest wilde en heftige aanvallen uitdacht. Maar de bijbel is sindsdien meer verspreid, meer gelezen en meer geliefd dan ooit. De aanvallers zijn gestorven, hun aanvallen allang weerlegd en de Bijbel staat nog steeds als een rots. Welk boek is daarmee te vergelijken? De Bijbel is het meest verspreide, want het meest geliefde boek ter wereld. Maar het verbazingwekkende is dat het tegelijkertijd het meest gehate boek en bekritiseerde boek ter wereld is. Geen hoofdstuk geen regel in de Bijbel is voor kritiek gespaard gebleven ; er is geen tweede boek in de wereld te vinden waar dat in die mate voor geldt. Al met al kan dus geen zinnig mens kan ontkennen dat het absoluut uniek is hoe de Bijbel door de eeuwen heen de tand des tijds en de aanvallen getrotseerd heeft. 6. Het unieke van zijn literaire karakter.De Joodse leiders verbaasden zich erover dat de apostelen (onder wie enkele schrijvers van het Nieuwe Testament) ongeschoolde en eenvoudige mensen waren – bepaald niet de personen van wie men literaire meesterwerken verwacht. En toch is de Bijbel een verzameling literaire meesterwerken geworden, en dat niet alleen voor de oude Hebreeën of de vroeg Griekssprekende christenen, maar ook in de talen van alle beschaafde volken en dit wordt ook als zodanig algemeen wel door iedereen erkend. Volgens de niet Christen Arthur Brisbane bevat de Bijbel:schitterende voorbeelden van grote literatuur in elke vorm: lyrische poëzie: de Psalmen, epische poëzie: Genesis, dramatische poëzie: Job, historische vertelkunst: de boeken van Samuel; Koningen en Kronieken, en landelijke idylle: Ruth, vaderlandsliefde: Esther en Daniel, praktische wijsheid: Spreuken, filosofische bespiegelingen: Prediker, hartstochtelijke welsprekendheid: Jesaja, korte verhalen: de Evangeliën en andere epistels van Het Nieuwe Testament: brieven, mystieke vervoering: de Openbaring.Het Nederlands dat wij spreken, is gevormd door en ontwikkeld uit de grootste literaire schat van de Statenvertaling. Het Hoogduits is helemaal “gemaakt” door de oude Lutherbijbel. Thomas Carlyle schreef over de inhoud van de Bijbel: Het is de prachtigste proeve van literatuur die ooit uit een menselijke pen is gevloeiden hij zelf, een meester van de pen, kon daarover oordelen. De grote Engelse historicus Froude, hoewel geen christen, heeft gezegd De grondig gekende Bijbel is literatuur op zich - de zeldzaamste en de rijkste op alle gebieden van denken. Het Engels heeft zijn beslag gekregen door de taal van de Authorized Version (de zgn King-James vertaling). Een dergelijk letterkundig meesterwerk kon niet nalaten grote invloed uit te oefenen op de wereldliteratuur en dit heeft het ook heel duidelijk gehad. 7. Het unieke van zijn morele karakter.Nog belangrijker dan het literaire is het unieke morele karakter van de Bijbel en wat mij betreft is dit (samen met het laatste punt 8) van een doorslaggevende betekenis, wat de Bijbel buitengewoon uniek maakt. Zowel christenen als niet-christenen hebben erkend dat de klassieke werken van de antieke beschavingen en de heilige oosterse boeken geestelijk dor zijn, en soms zelfs opvallen door hun grove immoraliteit. Prof. Max. Muller durfde de boeken van de Hindoes niet eens letterlijk te vertalen om niet aangehouden te worden wegens het publiceren van pornografie. Er is een niet te overbruggen morele kloof tussen de Bijbel enerzijds en welke religieuze geschriften dan ook anderzijds. Het unieke van de Bijbel zit hem namelijk hierin dat hij een systeem van moraliteit onderwijst dat radicaal indruist tegen het normale besef van de mens! Een moraal die bijvoorbeeld inhoudt dat we onze vijanden moeten liefhebben en goed moeten doen aan degenen die ons haten en vervolgen, die inhoudt dat een wellustige blik overspel en haat moord is, kan bepaald uniek worden genoemd. De Bijbel is ongetwijfeld door mensen op schrift gesteld. En toch hebben die mensen zo totaal anders geschreven dan mensen dat altijd elders hebben gedaan. De mensen beschrijven zichzelf gewoonlijk niet zo ongunstig als in Romeinen (Romans 3:10-23) gebeurt. (“Er is niemand, die doet wat goed is, zelfs geen één”). Ook vertellen ze gewoonlijk niet zo gemakkelijk hoe zij zonder slag of stoot door de duivel overwonnen werden (Genesis 3:6-19). En welke mensen zouden ooit een hel hebben uitgedacht als eeuwige straf voor zonde en ongeloof, of een eeuwige gelukzaligheid hebben verzonnen voor schuldigen die zonder de geringste eigen verdienste, door pure genade, worden ontheven van een straf die zij evengoed, als de verlorenen, hadden verdiend? Normaal zoekt een mens Gods gunst altijd als een soort beloning voor zijn “goed-zijn”; zijn religie is altijd en overal een recept ter verbetering van karakter en gedrag.
Maar deze gedachte is volkomen vreemd aan de Bijbel, waarin mensen door God gedreven verkondigen dat het verlost worden genade is, een geschenk van God die verloren mensen redden wil: dat de mens hopeloos verloren is en niets anders voor zijn redding kan doen dan geloven in Jezus Christus. Men ziet dit hele verschil in de wijze waarop over zonde gesproken wordt. De mensen zijn gewoonlijk geneigd om licht over het kwaad te denken. Ze noemen zonde een fout, een tekortkoming of een slechte gewoonte. Maar de Bijbel noemt zonde opstand tegen de heilige en rechtvaardige wil van God. Neem seksuele zonden. De mensen zijn gewoonlijk geneigd, als zij over seksuele onderwerpen spreken, of preuts te zijn of er wellust aan beleven. De Bijbel doet dat totaal anders; hij is nooit preuts, maar noemt seksueel kwaad keihard bij de naam; hij is nooit wellustig, maar kondigt wel onverbloemd het oordeel over deze zonden aan. In positieve zin, namelijk waar de seksualiteit binnen het huwelijk beleefd wordt, beschouwt de Bijbel die als een geschenk van God. Uit hun eigen onreine gedachteleven hebben sommigen de Bijbel een zedeloos boek genoemd, omdat hij zo onbewimpeld de zonden van vele hoofdpersonen nauwkeurig beschrijft. Sommigen hebben zelfs beweerd (zonder veel zelfkennis) dat de hoofdpersonen in de Bijbel minderwaardige lieden waren, aan wie we beter geen aandacht kunnen schenken. Hoe absurd deze beschuldiging is, blijkt uit het feit dat in het Oude Testament seksuele zonden met de dood bestraft werden, en het Nieuwe Testament nog strenger oordeelt als er geen bekering van het kwaad is. Nee, de morele standaard van de Bijbel blijkt juist nergens duidelijker dan in het feit dat hij zo onverbloemd de zonden en zwakheden van zijn edelste en meest geliefde hoofdfiguren opsomt. Inderdaad, Noach werd dronken; David maakte zich schuldig aan echtbreuk en moord en Petrus vloekte en zwoer. Dat was verkeerd, maar waren ze zo uitzonderlijk? De Bijbel tekent gewoon de mens zoals hij is. Ook de aantrekkelijkste en edelste mens is niet beter dan wie ook. De Bijbel is levensecht – op uniek wijze. Stel je eens voor dat de Bijbel door een godsdienstig genootschap was samengesteld en uitgegeven, zouden we dan ooit iets gehoord hebben over de sluwe leugen van Abraham, de laffe verloochening van Petrus, de dwaze afgoderij van Salomo, de schande van Lot, het bedrog van Jacob, van de twist tussen Paulus en Barnabas of de eigengereidheid van Mozes? Geen sprake van! Een commissie van eerbiedwaardige geestelijken zou ons een Bijbel voorgeschoteld hebben vol vlekkeloze mensen, toonbeelden van onberispelijke vroomheid en heilige wandel, en niet een Bijbel van die arme, ellendige zondaars die zij in werkelijkheid waren. Sterker nog: sommige Bijbelschrijvers schamen zich zelfs niet voor een beschrijving van hun eigen zonden, zoals Mattheus, Johannes en Paulus. Welke boeken kan men aanwijzen die dergelijke opmerkelijke karaktertrekken vertonen? Maar ligt hier ook niet de kiem van emoties rond de Bijbel. Het absoluut unieke morele karakter van dit boek dwingt de mens onherroepelijk tot een keus, een beslissing. Niemand schijnt onbewogen en neutraal tegenover de Bijbel te kunnen blijven staan. Is dat niet wellicht de reden dat de Bijbel het meest verkochte, meest verspreide, meest vertaalde en meest gelezen boek ter wereld is? Is dat de reden dat geen boek zo aangevallen, bekritiseerd, bestreden en vernietigd is dan de Bijbel? Haten zij de Bijbel misschien om dezelfde reden waarom de misdadiger de wet haat op grond waarvan hij gestraft wordt? Maar ook het omgekeerde is waar: de Bijbel is, zoals gezegd, ook het meest geliefde boek ter wereld. Jezus zei eens van de valse profeten: “Aan hun vruchten zul je hen herkennen...Iedere goede boom levert goede vruchten op, maar een slechte boom geeft slechte vruchten”. Precies hetzelfde kan van de Bijbel gezegd worden. Als de Bijbel een goed boek is, dan moet dat blijken aan de vruchten die hij voortbrengt. Marcus Aurelius, Confucius en andere moralisten hebben hoogstaande standaardwerken over de ethiek geschreven. Maar wie kent er een voorbeeld van dat ooit een mens tot een werkelijk goed en heilig leven gebracht is door deze boeken te bestuderen? Zij presenteren een bepaald ideaal, maar de praktijk leert dat zij de kracht missen die kennelijk de Bijbel wel bezit, om de gevallen mens van dat ideaal te verheffen. De Bijbel doet dit door ons in contact te brengen met Jezus Christus, die de gevallen mens niet ‘opknapt’, maar voor hem gestorven is en hem een 'nieuw hart' geeft. De gevallen mens is in en met Christus gestorven – tenminste, dat mag volgens het getuigenis van de Bijbel (Romeinen 6: 3-11) degene weten die Christus in waarachtig geloof heeft aangenomen – en hij is, in de opgestane Christus, een volkomen nieuwe mens geworden; een nieuwe schepping!!! Dat maakt een groot verschil. Het grote Bijbelse antwoord op het morele probleem van de moderne mens is persoonlijke, geestelijke, wedergeboorte. Ware innerlijke levensverandering! – niet bekering tot een systeem, maar tot een Persoon – en een oprecht, gepassioneerd en levend geloofsvertrouwen in de opgestane Here Jezus Christus, geleid door en vervuld van de Heilige Geest, die zoals beloofd, in iedere ware Christen inwonend is; niet iemand die een religieus systeem aanhangt, maar iemand die zijn leven heeft toevertrouwd aan Christus. 8. Het unieke van zijn voorspellend vermogen (uitgekomen profetieën).Zo'n 80% van de bijbelse profetieën is al uitgekomen (het zijn er honderden). Bijbelse voorzeggingen over de toekomst zijn tot op heden 100% betrouwbaar gebleken. De resterende 20% van die profetieën gaat voor een groot deel over de eindtijd, wat nog te gebeuren staat. Jezus spreekt over een periode in de wereldgeschiedenis waarin alles wat geschreven is in vervulling zal gaan (Lucas, Luke 21:22). In de tijd van de Eerste Gemeente kwamen Joodse mensen tot geloof op grond van het profetische Woord. Dat was een periode waarin zichtbaar veel dingen uit de Schrift in vervulling ging. Zelfs de ongelovige koning Agrippa kende de profeten en geloofde er zelfs in. Ik richt mij hier op de Messiaanse profetieën, omdat die wat mij betreft zo overduidelijk zijn qua voorzegging en vervulling en bovendien ook van het allergrootste belang (het draait immers allemaal om Jezus). Neem bijvoorbeeld eens als duidelijk voorbeeld de profetie in Micha 5:1. Een wonderlijke profetie. Hij zegt:En u, Bethlehem-Efrata (Efrata=oude naam voor de stad Bethlehem), al bent u klein onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël. Zijn oorsprongen zijn van oudsher, van eeuwige dagen af(Micha, Mica 5:1). Waarom is die prodefetie zo wonderlijk? Omdat hij bijna 700 jaar eerder werd opgetekend, zonder dat hij ook maar enige weet hiervan kon hebben. Zo'n 700 jaar later na de geboorte van de Here Jezus, gaf koning Herodes in paniek opdracht aan alle overpriesters en schriftgeleerden om te achterhalen waar het Kind geboren was. Hoewel deze mannen ongelovig waren wisten ze precies te vertellen waar Jezus geboren was. De profetie sluit dus alle mogelijke twijfel uit en is zo 'klaar als een klontje'. Alleen al deze ene spectaculaire profetie is een duidelijke aanwijzing voor de Goddelijke inspiratie van de Schrift, de Bijbel. Hieronder een overzicht van 44 vervulde Messiaans profetieën. Het is een gedeelte van een langere chronologische lijst van meer dan driehonderd vervulde Messiaanse profetieën. Deze lange lijst is hier te vinden.
|